Parafia Mariacka zakończyła II etap kluczowego projektu konserwatorskiego „Dziedzictwo bazyliki Mariackiej. Konserwacja elewacji wież kościoła i hełmu wieży wyższej wraz z koroną królewską”. Zostały zdjęte rusztowania. W pełnej okazałości możemy już podziwiać efekty prac konserwatorów.
Zadanie konserwatorskie swoim zakresem obejmowało całą powierzchnię elewacji wieży hejnałowej wraz z zachodnią ścianą szczytową pomiędzy wieżami. Pracom poddany został również hełm wieży wyższej. Istotnym, choć mało widocznym elementem, było wykonanie nowych drewnianych podestów na wieży wyższej.
Przeprowadzono naprawy dekarskie blachy ołowianej niższych wieżyczek hejnalicy wraz z elementami złoconymi oraz pełny zakres konserwacji więźby dachowej wieży. Aby przeciwdziałać ewentualnym zagrożeniom pożarowym poddano szczegółowej kontroli i naprawom system odgromowy.
Całość elewacji została gruntowanie oczyszczona za pomocą ablacji laserowej, która zapewniła doskonały efekt i zagwarantowała oczyszczenie powierzchni cegieł, spoin jak również profili, bloków i wszystkich elementów kamiennych bez najmniejszych uszkodzeń. Metoda ta jest mniej inwazyjna i bezpieczniejsza od czyszczenia metodami ściernymi lub przy użyciu wody. Laser użyty do pracy przy wieży, jest laserem zaprojektowanym do zadań konserwatorskich. Charakteryzuje się tym, że nie jest to praca ciągła wiązki laserowej, jak w przypadku laserów przemysłowych. Jest to laser impulsowy, czyli następuje pełna kontrola czasu trwania impulsu. Laser szybko i skutecznie usuwa zabrudzenia cywilizacyjne, przemalowania czy zaplamienia bez naruszania powierzchni czyszczonego materiału. Dodatkową korzyścią działań przy użyciu tej metody, jest ekologiczność. Nie jest wymagane stosowanie wody, ścierniw czy środków chemicznych, co bezpośrednio przekłada się na czystość całego procesu. Metoda ablacji laserowej pozwoliła również na pozostawienie naturalnej patyny całej elewacji, która stanowi naturalne zabezpieczenie hydrofobowe.
Uszkodzone cegły zostały uzupełnione przy użyciu naturalnych materiałów, jak najbardziej zbliżonych do oryginału. W przypadku, gdy uszkodzeniu uległy całe cegły, konieczna była ich wymiana. Miało to miejsce szczególnie w przypadku ściany szczytowej i użyto w tym celu pozyskanej rozbiórkowo cegły historycznej.
Naprawom poddano również ołowiane spoiny kamiennych elementów przy zachowaniu pierwotnej technologii – doklepywano je i uzupełniano zapewniając ich doszczelnienie. Największej degradacji uległy wykonane z wapienia jurajskiego kamienne nakrywy w górnej części elewacji. Uzupełniono je nowymi blokami kamienia. Tutaj również nawiązując do pierwotnej techniki spoiny zostały uzupełnione poprzez zalanie ich szczelnie gorącym ołowiem.
Wszystkie elementy metalowe integralnie związane z oknami poddano pełnemu zakresowi prac oraz ich zabezpieczeniu wraz z systemową ochroną przed gołębiami. Podczas trwania prac nie został zakłócony naturalny ekosystem umożliwiający sezonowanie ptaków (jerzyków).
Istotną częścią prac konserwatorskich były również cztery malowane okna maswerkowe. Po oczyszczeniu i uzupełnieniu wadliwych fragmentów uzupełnień starych reperacji konserwatorskich, które nie spełniają już zarówno wymogów technicznych jak i estetycznych, wykonano nowe uzupełnienia warstw zaprawy, dostosowując fakturę powierzchni do oryginału. Uzupełnienia kolorystyczne wykonano metodą scalającą, tak aby oddać ducha epoki, w której powstały.
Dzięki przyjętym rozwiązaniom techniczno-technologicznym uzyskano pożądany efekt estetyczny, który zakładał maksymalne poszanowanie zarówno warstw pierwotnych, jak i dobrze zachowanych i spełniających wymogi techniczne i estetyczne uzupełnień historycznych.
W przyszłym roku parafia rozpocznie trzeci – ostatni etap projektu kluczowego — prace przy dzwonnicy. Parafii pomogły liczne ofiary wiernych i gości. Prace zadania dofinansowane były również ze środków Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Gminy Miejskiej Kraków.
Fot. Parafia Mariacka, Michał Kowalczyk (maswerki, ablacja laserowa)