W dniu 27 października 2016 w Gloucester w stanie Maryland Pan Curtis Dagley były konwojent ołtarza Wita Stwosza został uhonorowany przez ministra spraw zagranicznych RP odznaką Bene Merito w uznaniu zasług przy restytucji ołtarza w 1946 roku. Archiprezbiter ks. dr Dariusz Raś skierował na ręce Pana Dagleya list gratulacyjny.
Curtis L. Dagley honorową odznakę otrzymał za udział w powrocie do Polski dóbr kultury zrabowanych przez hitlerowskie Niemcy w czasie II wojny Światowej. W 1946 roku, 18-letni Dagley brał udział w specjalnej misji i jako jeden z 12 strażników na pokładzie specjalnego pociągu jadącego z Norymbergi do Krakowa strzegł splądrowanych przez hitlerowców w 1939 roku dzieł, w tym ręcznie rzeźbiony 15-wieczny ołtarz Wita Stwosza.
Zwrot skarbów zbiegł się z trzeciomajowymi demonstracjami komunistów. Pięć dni po przyjeździe pociągu, Dagley został aresztowany przez bezpiekę i oskarżony o strzelanie do polskiego milicjanta. Chociaż był niewinny zarzucanego mu czynu przez miesiąc więziono go pozbawiając możliwości kąpieli, zmiany odzieży i spacerów na świeżym powietrzu.
Kiedy w końcu USA i władze Polski Ludowej dogadały się o wymianie więźnia, Dagley został uwolniony i w 19 urodziny poleciał do Niemiec. Po krótkim pobycie w szpitalu wrócił do Stanów Zjednoczonych. Chciał zapomnieć o cierpieniach doznanych z rąk komunistów. Ożenił się i na świat przyszło czworo jego dzieci.
Rodzina Dagley ‘a nie wiedziała o jego zasługach w ratowaniu polskiego dziedzictwa narodowego. Sprawa wróciła, kiedy dr Agata Wolska, historyk sztuki i archiwista kościoła Mariackiego po ponad rocznych badaniach historii młodego strażnika, przyjechała w 2012 roku do Gloucester w Massachusettes , aby podziękować Dagleyowi.
Po 70 latach również władze polskie wyraziły swoja wdzięczność Dagley’owi nadając mu odznakę Bene Merito. Odznaka Honorowa „Bene Merito” została ustanowiona w 2009 roku Rozporządzeniem Rady Ministrów, jako zaszczytne wyróżnienie nadawane obywatelom polskim oraz obywatelom państw obcych za działalność wzmacniającą pozycję Polski na arenie międzynarodowej.
Elżbieta Gruszfeld
Polskie Radio NYC
