7 wrze­śnia w bazy­li­ce Mariac­kiej odby­ła się uro­czy­stość z oka­zji wyróż­nie­nia para­fii Mariac­kiej Euro­pej­ską Nagro­dą Dzie­dzic­twa /​ Nagro­dą Euro­pa Nostra 2023 za kon­ser­wa­cję ołta­rza dłu­ta Wita Stwo­sza. Pamiąt­ko­wą brą­zo­wą pla­kie­tę na ręce ks. infu­ła­ta Dariu­sza Rasia wrę­czy­ła Sekre­tarz Gene­ral­na Euro­pa Nostra Sne­ška Quaedvlieg-Mihailović. 

Jak pod­kre­ślił prof. Jacek Pur­chla — wice­pre­zy­dent Euro­pa Nostra „ołtarz mariac­ki — owoc poboż­no­ści, ale i ambi­cji patry­cja­tu zapew­nia Kra­ko­wo­wi szcze­gól­ne miej­sce w pod­ręcz­ni­kach sztu­ki. To tak­że sym­bol miej­sca, jakie Kra­ków zaj­mo­wał w cywi­li­za­cji euro­pej­skiej na sty­ku epok”. Odno­sząc się do przy­zna­nia para­fii nagro­dy zazna­czył, że jest to „owoc szcze­gól­nej tro­ski para­fii, SKOZK‑u, mia­sta, jego oby­wa­te­li oraz mistrzo­stwa naszych kon­ser­wa­to­rów. To nie przy­pa­dek, że kon­ser­wa­cja ołta­rza Wita Stwo­sza jest pierw­szym tak wyso­kim mię­dzy­na­ro­do­wym wyróż­nie­niem dla Kra­ko­wa w dzie­dzi­nie ochro­ny zabyt­ków. Pra­ce wyzwo­li­ły nie­zwy­kłą syner­gię pomię­dzy wspól­no­tą para­fial­ną, Spo­łecz­nym Komi­te­tem Odno­wy Zabyt­ków Kra­ko­wa, samo­rzą­dem i uru­cho­mi­ły nie­zwy­kły poten­cjał pro­fe­sjo­na­li­zmu mię­dzy­na­ro­do­we­go zespo­łu kon­ser­wa­to­rów pod kie­run­kiem prof. Jaro­sła­wa Ada­mo­wi­cza z kra­kow­skiej ASP”. Wice­pre­zy­dent Euro­pa Nostra pod­kre­ślił tak­że, że „poprzez tę nagro­dę dzie­li­my się z Euro­pą dobry­mi prak­ty­ka­mi zachę­ca­jąc innych, by szli śla­da­mi ks. inf. Dariu­sza Rasia, któ­ry może mieć wiel­kie powo­dy do satys­fak­cji. Sta­je się dziś bowiem praw­dzi­wym amba­sa­do­rem Kra­ko­wa i twa­rzą naszej wspól­nej tro­ski o nasze wspól­ne jestwo w Europie”.

Sne­ška Quaedvlieg-Miha­ilo­vić — Sekre­tarz Gene­ral­na Euro­pa Nostra zazna­czy­ła, że „zarów­no ołtarz jak i jego dro­bia­zgo­wa kon­ser­wa­cja sta­no­wią wspól­ne świa­dec­two opo­wie­ści o Euro­pie i jej histo­rii. Wit Stwosz, z nie­miec­ka Veit Stoss, uzna­ny mistrz norym­ber­ski przy­był do Kra­ko­wa, po to by stwo­rzyć arcy­dzie­ło w koń­cu XVI wie­ku. Sta­ło się ono jed­nym z naj­waż­niej­szych przy­kła­dów sztu­ki śre­dnio­wiecz­nej na naszym kon­ty­nen­cie”. Zwró­ci­ła rów­nież uwa­gę na fakt, iż przy kon­ser­wa­cji pra­co­wa­li zarów­no eks­per­ci z Pol­ski, z Euro­py i spo­za niej, po to, aby przy­wró­cić ołta­rzo­wi jego pięk­no. „Bada­nia i wymia­na myśli pozwo­li­ły by ten wyjąt­ko­wy pro­jekt dał nam wie­le nowych odkryć, co jesz­cze raz poka­zu­je jak waż­ne jest to, aby­śmy w całej Euro­pie mogli współ­pra­co­wać,  po to by lepiej chro­nić dzie­dzic­two, któ­re jest naszym wspól­nym dzie­dzic­twem” — stwier­dzi­ła Sekre­tarz Gene­ral­na. Na koniec zazna­czy­ła tak­że, że „to dzie­ło sztu­ki zaj­mu­je wyjąt­ko­we miej­sce w ser­cach i umy­słach wszyst­kich w Krakowie”.

Ks. infu­łat Dariusz Raś w sło­wach podzię­ko­wa­nia wymie­nił insty­tu­cje, któ­re przy­czy­ni­ły się do kon­ser­wa­cji ołta­rza oraz podzię­ko­wał ludziom zaan­ga­żo­wa­nym w dzie­ło, któ­rych „było wię­cej niż figur w naszym ołta­rzu”. Archi­pre­zbi­ter bazy­li­ki przy­wo­łał tak­że sło­wa prof. Andrze­ja Bed­nar­czy­ka — rek­to­ra kra­kow­skiej ASP z pre­zen­ta­cji ołta­rza 5 lute­go 2021, któ­ry wów­czas powie­dział: „Sztu­ka kon­ser­wa­tor­ska roz­pę­dzi­ła się do tak nie­bo­tycz­nych pręd­ko­ści, że mam wra­że­nie, że pędzi dużo szyb­ciej, niż sta­rze­ją się obiek­ty sztu­ki. A jeśli tak się rze­czy mają, to chy­ba mogę śmia­ło ogło­sić, że to arcy­dzie­ło Wita Stwo­sza wła­śnie osią­gnę­ło nie­śmier­tel­ność”. Para­fra­zu­jąc te sło­wa, ks. infu­łat stwier­dził, że „w tych murach kościel­nych euro­pej­ska sztu­ka gotyc­ka na nie­bo­tycz­nym pozio­mie roz­pę­dzi­ła się do takiej ska­li, że jest zachę­tą do zdo­by­wa­nia nie­śmier­tel­no­ści. Takie bowiem inspi­ra­cje oży­wia­ły ołta­rzo­wych fun­da­to­rów i twór­cę rzeź­biar­skie­go, mistrza nam mistrza­mi — Wita Stwo­sza”. Odno­sząc się do klu­cza w jakim powin­ni­śmy rozu­mieć Euro­pej­ską Nagro­dę Dzie­dzic­twa — Euro­pa Nostra 2023 archi­pre­zbi­ter bazy­li­ki Mariac­kiej powie­dział: „Po pierw­sze w klu­czu słusz­nej satys­fak­cji pol­skiej szko­ły kon­ser­wa­tor­skiej z uzy­ska­ne­go efek­tu badaw­cze­go i kon­ser­wa­tor­skie­go, po dru­gie w klu­czu zobo­wią­za­nia do jako­ści wszel­kich prze­pro­wa­dza­nych dzia­łań dzie­dzic­twa dla tego mia­sta i świa­ta w kon­tek­ście listy UNESCO, po trze­cie, jako zachę­tę w dro­dze do nieśmiertelności”.

Uro­czy­sto­ści towa­rzy­szy­ła cere­mo­nia otwar­cia ołta­rza oraz mariac­kie impre­sje orga­no­we wyko­na­ne przez Krzysz­to­fa Michałka.

Fot. Paweł Mazur