Przezacni Krakowianie i Goście kościoła Mariackiego!
Przy świętym papieżu Sylwestrze, patronie radości przechodzenia ze startego w nowy kalendarz, czynimy Bogu samemu Eucharystię – dziękczynienie za cały Anno Domini 2018, za jego drogocenne, a darowane nam przez Boga godziny, dni, miesiące. Dziękujemy za cały rok! Przypomnijmy sobie choćby kilka powodów wdzięczności należnych dobremu Bogu w kościele Mariackim.
Dziękujemy Bogu za słowo „jubileusz”, które stało się niejako historycznym leitmotivem tego upływającego właśnie roku. Zgodnie z historycznymi wspomnieniami mieliśmy sposobność nie tylko uczcić setną rocznicę niepodległości Polski, lecz również celebrowaliśmy pół wieku od chwalebnej koronacji mariackiego wizerunku Matki Boskiej Częstochowskiej, który w 1968 roku w tłumnej scenerii ludu Krakowa, udekorowali papieskimi odznaczeniami kard. Karol Wojtyła, późniejszy Papież i Święty Kościoła oraz Prymas Tysiąclecia, Stefan kard. Wyszyński, Sługa Boży. Kompletu wielkich rocznic dopełniała 40. rocznica konklawe i wezwania kardynała Karola Wojtyły „z dalekiego kraju” na stolicę świętego Piotra w Rzymie. Żyliśmy zatem w „Roku Jubileuszowym”, roku łaski od Pana. Końcowym akordem tych wielkich obchodów była znacząca uroczystość w tym kościele, 15 grudnia br., kiedy to pasterze naszego Kościoła lokalnego z arcybiskupem Markiem Jędraszewskim, metropolitą krakowskim modlili się pod przewodnictwem Nuncjusza Apostolskiego w Polsce, arcybiskupa Salvatore Pennacchio, przed wizerunkiem Królowej Krakowa. Pamiątką tych dni będą zbierane właśnie cenne vota dziękczynne, z tym najcenniejszym, osobistym, szczerozłotym krzyżem pektoralnym Św. Jana Pawła II, który jako wyraz wdzięczności Kardynała Stanisława Dziwisza, długoletniego sekretarza papieża, przyozdobił sukienkę koronowanego oblicza przed którym stoimy.
Następnie słowo dziękuję wypowiedzmy Bogu za aktywny udział parafii w projekcie papieskim pt. 2. Światowy Dzień Ubogich, który odbył się w listopadzie pod hasłem „Oto biedak zawołał, a Pan go wysłuchał” (Ps 34,7). Tysiące wydanych posiłków i spotkań w namiocie na Małym Rynku budziły nadzieję, że na co dzień potrafimy zajmować się biednymi i bezdomnymi, którzy są dla nas niezmiennie ewangelicznym wezwaniem. Wraz z wieloma organizacjami i krakowskim MOPSEM mogliśmy się zetknąć oko w oko z problemem wielu ludzi, którym w życiu się nie powodzi. Owocem jest m.in. zakup dodatkowej karetki, która posłuży samarytańskiemu opatrywaniu ran i doraźnej pomocy w miejscach, w których świadczy się miłosierdzie ubogim w naszym mieście.
Podziękujmy Bogu za wszystkie Jego łaski, dobre natchnienia oraz ludzkie inicjatywy, za wszystkich wspomagających nas posługą czy pracą, za wszystkich krakowian i naszych gości. Księżom, w tym wikariuszom, penitencjarzom, siostrom Serafitkom, siostrom Duchaczkom, oraz innym kapłanom i siostrom z terenu parafii oraz pracownikom, radzie parafialnej, wolontariuszom należą się wyrazy uznania za ich misje i systematyczny wysiłek, nierzadko ofiarowany czas i grosz na rzecz parafii Mariackiej. Kapitał duchowy Mszy św. odprawianych codziennie, czynny nieustannie dyżur spowiedniczy, z którego korzystają tysiące wiernych, przybywających nie tylko z Krakowa, wymagają od naszych księży delikatności i rozeznania duchowego. Dziękujemy szczególnie za tę posługę sakramentalną!
Codziennie trwa adoracja Najświętszego Sakramentu. Śpiewają chóry: rzemieślniczy „Hasło”, akademicki chór „Organum”, schola mariacka. Towarzyszymy z uwagą również nowszej inicjatywie muzycznej w Mariackim, czyli „Cappelli Marialis”, która śpiewa na wieczornej Eucharystii w soboty, a 1 grudnia w czasie celebracji dla Polonii francuskiej reprezentowała nas godnie w paryskiej katedrze Notre Dame. Działają dobrze m.in.: służba liturgiczna, absolwenci adorujący Chrystusa w Starym Mieście, aktywna jest Sala na Górze, grupa młodych Panama, wybierająca się właśnie na ŚDM, Klub Seniora, Róże różańcowe, Apostolat maryjny, zespół charytatywny, działa grupa Spotkanie z Ikoną szukająca pogłębienia w teologii Piękna. Bogu niech będą dzięki za te dzieła i wspólnoty wytwarzające klimat duchowy parafii. Jakże nie wspomnieć tutaj o wyczynie pielgrzymkowym Tomka Jędrzejewskiego z wspólnoty Chrystus w Starym Mieście, który przeszedł do historii naszej Parafii. Po prawie czterech miesiącach pielgrzymki, przebyciu na piechotę samotnie około 3600 km, przemierzeniu czterech państw, Tomek w październiku dotarł do grobu św. Jakuba w Santiago de Compostela w Hiszpanii. Do tej pory nie zanotowano, aby od czasów średniowiecznych ktoś przeszedł tę trasę z bazyliki Mariackiej. Bogu niech będą dzięki!
Dziękujemy w tym duchowym kontekście za rekolekcje wielkopostne, które dawał nam cysters, o. dr Jan Strumiłowski (18–22 marca 2018). Budował w nas wrażliwość serca, a kluczem rozważań była dla setek uczestników fraza Pisma Świętego „Oto jestem, przecież mnie wołałeś” (1 Sm 3,6). Dziękujemy za rekolekcje i odpoczynek wakacyjny Klubu Seniora odbywany przez cały tydzień w Zembrzycach.
Dziękujemy Panu Bogu za wspólnoty mariackie grupujące młodych dorosłych, które przeprowadziły na jesieni specjalne, 4‑tygodniowe ćwiczenia duchowne pod nazwą „Spotkania na Górze 2. Szkoła budowania relacji, czyli co o kobiecości i męskości mówi Ewangelia”. Wzięło w nich udział 80-ciu uczestników. Absolwenci uniwersytetów, przedstawiciele wielu zawodów, zwołali się przez Internet. Nie odcinali się od pracy, swoich domów, obowiązków, rozrywek i związanej z nimi rutyny, problemów czy pokus. Odkrywali za to moc trwałej przemiany. Mówili o tym czasie tak: przez 30 dni intensywnie słuchamy Pana przez Słowo, wykonujemy nietypowe postanowienia i nawracamy się, aby tworzyć trwałe i święte związki. Często zwykłe, 4‑dniowe rekolekcje, są zbyt krótkie, aby przeżyć trwałą przemianę. Dziękujmy więc za modlitwę i duchowe zmagania w sercu naszej Parafii.
Warto odnotować przy tej okazji dziękczynienia nowe personalne nadzieje parafialne, nowe siostry zakonne i nowych pracowników. Przybył naszej wspólnocie ksiądz kanonik Miłosz Biela, który wspomaga nas w duszpasterstwie. W nadchodzącym roku wygłosi do nas kazania pasyjne w czasie nabożeństwa Gorzkich Żalów. Życzymy mu, jak i wszystkim naszym mariackim duchownym ciągle twórczego wypełniania powołania. Tym samym gratulujemy ks. Grzegorzowi Kotali nowej misji notariusza w kancelarii Kurii Metropolitarnej, a ks. Łukaszowi Michalczewskiemu, Wikariuszowi i Archidiecezjalnemu Duszpasterzowi Młodzieży tytułu honorowego kanonika, którym cieszymy się we wspólnocie.
Na zakończenie roku podejmujemy się różnych statystyk. W parafii niezmiennie uczestniczy w niedzielnej Mszy św. do 15 tysięcy osób (dominicantes), a prawie 6 tysięcy przyjmuje Komunię św. (communicantes) w statystyczną niedzielę. Informacje dotyczą zespołu wielu kościołów położonych w naszej parafii, dlatego liczba modlących się u nas jest wielokrotnie większa od stałych mieszkańców parafii.
W samej bazylice byliśmy świadkami 88 sakramentów chrztu, w całej parafii udzielono ich natomiast 219, jednak dzieci pochodzących z samej parafii ochrzczono tylko 4‑oro, co wygląda blado przy statystyce zmarłych, których odeszło do wieczności aż 20. Do I Komunii św. przystąpiło w maju ośmioro dzieci, wśród nich troje parafian. Na terenie parafii licząc łącznie z innymi ośrodkami, w tym katechumenalnymi, po raz pierwszy do Komunii przystąpiło jednak więcej, bo 16-ro osób. Samych konwersji na katolicyzm było cztery. Bierzmowanych – z uwagi na comiesięczne bierzmowanie dla dorosłych – było w naszym kościele aż 524. W innych kościołach na terenie parafii udzielono 109 sakramentów bierzmowania. W samej bazylice pobłogosławiono czterdzieści dwa nowe małżeństwa sakramentalne – w tym dla naszych parafian 3. Cieszymy się, że wszystkich ślubów kościelnych w kościołach z terenu parafii odbyło się tak wiele, bo aż 120. Znamy również liczbę udzielonych w ciągu całego roku Komunii Świętych z naszego kościoła. Było ich nieco ponad 170 000. Samych księży gości z kraju i zagranicy korzystających z celebry w bazylice odnotowanych zostało w księdze 556. O modlitwach w naszej bazylice niech też zaświadczy inna liczba: jak donosi zakrystia świeczek wotywnych zużyto w ciągu roku aż 332 tysiące, tj. 922 na dzień, pomimo czasowych przerw w dostępie do bazyliki we wrześniu i październiku.
Na co dzień otaczamy jako wspólnota troską potrzebujących, chlubimy się kwestami np. na Stowarzyszenie Lekarzy Nadziei czy misję medyczną CM UJ w Kenii. Uzbierało się z tych oficjalnych kwest i inicjatyw ponad 200 tysięcy złotych! Wspomagamy również bezpośrednio uboższych krakowian, bezdomnych, akcją paczkową obejmujemy ponad 200 osób, w tym więźniów. Odwiedzamy również 30 chorych niewychodzących z domu. Przekazaliśmy także odrębne ofiary na potrzeby budowy sanktuarium Jana Pawła II na Białych Morzach Łagiewnikach, na Uniwersytet Papieski Jana Pawła II, Parafię św. Jacka przy ul. Radzikowskiego, Parafię MB Królowej Polski przy ul. Kobierzyńskiej, katolików za wschodnią granicą oraz misjonarzy w Afryce. Dzielimy się tym, co otrzymujemy, albowiem radosnego dawcę miłuje Bóg (2 Kor 9, 6–7).
Potrzeba Bogu podziękować również za sprawy gospodarcze. Odnotujmy, że parafia kontynuuje z powodzeniem prace konserwatorskie m.in. przy Wielkim Ołtarzu mariackim. Podparte skrzydła poliptyku i rusztowania, które czekają na ustawienie świadczą o tym, że wejdziemy wkrótce w decydującą fazę badań i konserwacji. Nieco przysłonimy cały ołtarz, ale prezbiterium będzie dostępne bez większych przeszkód dla wiernych i turystów. Unikalnym będzie widok konserwatorów krzątających się na co dzień przy widocznej części Ołtarza Wielkiego. Jak co roku współpracujemy w tym dziele ze Społecznym Komitetem Odnowy Zabytków Krakowa, Narodowym Funduszem Rewaloryzacji Zabytków Krakowa, Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Urzędem Miasta Krakowa. W 2018 roku parafia Mariacka dzięki wsparciu podmiotów zewnętrznych, darczyńców cegiełek i ofiarodawców indywidualnych przeprowadziła prace konserwatorskie i remonty, w tym wyżej wymieniony etap konserwacji Ołtarza Zaśnięcia i Wniebowzięcia Panny Maryi, o łącznej wartości ponad 3,5 mln złotych. Zakres prac był duży i obejmował m.in. wyposażenie kaplicy św. Antoniego, remont sterczyn przy podporach gotyckich bazyliki od strony południowej prezbiterium, konserwację cennych obrazów, ksiąg i artefaktów. Konserwacja „Biblii z komentarzami Józefa Flawiusza” była chlubą wysiłków konserwatorskich naszego działu Archiwum i Zbiory.
Ponadto podziękujmy gorąco Panu Bogu za inny wymiar zachowywania dziedzictwa kościoła Mariackiego. Doskonalimy bowiem cierpliwie instrumentarium organowe naszej bazyliki. Pomaga nam słynna na całym świecie firma Rieger Orgelbau. Rzemieślnicy z warsztatów z austriackiego Schwarzach pracują dla nas, ale równocześnie i dla katedry św. Szczepana w Wiedniu. Zakończyliśmy właśnie w tym roku niezwykle pracochłonny etap ubogacania brzmienia położonych w prezbiterium organów średnich i konserwację ich prospektu. Organy zostały oddane do użytku, poświęcone przez Metropolitę Krakowskiego 15 grudnia br. i prowadzą nas do modlitw swoim doskonałym, aksamitnym brzmieniem. Nadmienić trzeba, że w tym roku dokonaliśmy także gruntownego przeglądu pozytywu Tomasza Falla, organów grających wyłącznie w czasie celebracji w nawie południowej.
Administracja z nieukrywaną satysfakcją informuje krakowian, że nasza parafia reguluje swoje zobowiązania na bieżąco i nie posiada długów! Dzięki szczodrobliwości darczyńców takich jak Comarch, Fundacja Tauron, prof. Janusz Filipiak, pan Radosław Fronc, rodzina Engelów, pan Edward Gąska oraz wielu innych, również tych „cegiełkowych” ofiarodawców, a także dzięki solidności najemców dysponujmy dostatecznie stabilnym budżetem, który pozwolił w 2018 roku na prowadzenie licznych dzieł ewangelizacyjnych, a także na wsparcie zewnętrznych inicjatyw, w tym edukacyjno-kulturalnych. Taką inicjatywą godną wskazania jest wystawa „Mistrz i Katarzyna. Hans Suess von Kulmbach i jego dzieła dla Krakowa”, którą zainicjowaliśmy wraz z Muzeum Narodowym w Krakowie. Przedmiotem jej prezentacji stał się cykl żywota św. Katarzyny Aleksandryjskiej z lat 1514–1515 przeznaczony dla bazyliki Mariackiej i gruntownie zrekonstruowany w naszej pracowni konserwatorskiej w poprzednich latach. Wystawie trwającej jeszcze na ul. Kanoniczej towarzyszy obszerny i naukowy katalog. Podobnie istotną inicjatywą kulturalną są tegoroczne książki „Jest tam w Krakowie kościół Panny Maryi…” Leszka Mazana i „Dzwony kościoła Mariackiego w Krakowie” Andrzeja Bochniaka. Bogu niech będą dzięki za te inicjatywy, chyba najlepsze od lat w dziedzinie udokumentowania dla potomnych mariackiego dziedzictwa początku XXI wieku.
Drodzy Krakowianie i Goście! Stary Rok kończy się. Co nam objawi nadchodzący czas? Co wskaże każdemu z nas przy zmianie kalendarza? Jesteśmy zapewne ciekawi, jak dotrzymamy noworocznych postanowień. Jednak bądźmy dziś zupełnie pewni tego jednego, że Bogarodzica, nasza Patronka, od ośmiu wieków Pani tego miejsca, ułatwi nam nasze działania i naszą modlitwę. Czujmy się chronieni Jej płaszczem, Jej miłością ku nam.
Niegdyś, w 2002 roku, Jan Paweł II, Święty Papież, wzywając Ją jako Matkę Boga tak się modlił, a my za nim tę modlitwę powtórzmy: Przedwieczny Syn Ojca przyjął nasze ludzkie ciało w Niej; poprzez Nią stał się «Synem Dawida i synem Abrahama» (por. Mt 1, 1). Dlatego Maryja jest Jego prawdziwą Matką: Theotókos. Matką Boga! Jeśli Jezus jest Życiem, Maryja jest Matką Życia. Jeśli Jezus jest Nadzieją, Maryja jest Matką Nadziei. Jeśli Jezus jest Pokojem, Maryja jest Matką Pokoju, Matką Księcia Pokoju. Wchodząc w Nowy Rok prośmy tę świętą Matkę, aby nam błogosławiła. Prośmy Ją, aby nam dała Jezusa, nasze pełne Błogosławieństwo, w którym Ojciec raz na zawsze pobłogosławił całą historię, sprawiając, że stała się historią zbawienia. Amen.